Europees Hof akkoord met ontslag via ‘flitsfaillissement’

25-05-2022  |  Eerder deze maand heeft het Europees Hof uitspraak gedaan over een kwestie die al in 2014 speelde. Garnalenpeller Heiploeg uit Groningen ging in dat jaar failliet, maar startte vrijwel onmiddellijk door, vanwege een van tevoren georganiseerde overname door een branchegenoot die de activa en (een deel van de) werknemers overnam. Daarbij bleek kort daarna dat de arbeidsvoorwaarden van de betrokken werknemers waren gewijzigd en niet ten positieve. Zij moesten vrije dagen, toeslagen en eindejaarsuitkeringen inleveren.

Het omstreden flitsfaillissement

Een zogenaamd flitsfaillissement – ook wel pre-pack genoemd – is omstreden. Al vóór het faillissement wordt een rechtbank geconsulteerd om met behulp van een curator in stilte een doorstart voor te bereiden. Er bestaat geen formele wetgeving voor en niet alle rechtbanken werken mee aan een dergelijke gang van zaken.

Arbeidsvoorwaarden bij Heiploeg verslechterden

In de Heiploeg zaak waren de vakbonden dan ook niet blij. Feitelijk was sprake van een voortzetting van (een deel van) de onderneming door een nieuwe eigenaar, waarbij de arbeidsvoorwaarden verslechterden. In de aangespannen procedure, gaven de lagere rechters de bonden geen gelijk, zodat de Hoge Raad er aan te pas moest komen, die de kwestie vervolgens aan de Europese rechter voorlegde.

Uitspraak het Hof

Het Hof komt tot de conclusie dat een dergelijke procedure wel door de beugel kan en er geen sprake is van een verkapte reorganisatie, mits het faillissement wel het doel bleef, met een zo groot mogelijke opbrengst voor schuldeisers en behoud van ondernemingswaarde en zoveel mogelijk banen. Zonder ingrijpen was Heiploeg ook failliet gegaan, zo redeneert het Hof. Wel moet de pre-pack procedure wettelijk goed geregeld zijn en onder toezicht staan van een rechtbank of curator.

In de praktijk

Dat laatste was wel het geval. Aan een deugdelijke wettelijke grondslag ontbreekt het echter, waardoor ook de positie van werknemers ongewis blijft. In het licht van de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) – de pas kort ingevoerde mogelijkheid om een regeling met schuldeisers c.s. af te dwingen en een faillissement juist te voorkomen – blijft het merkwaardig dat in de WHOA procedure ten aanzien van werknemers en hun arbeidsvoorwaarden juist is bepaald dat die buiten schot moeten blijven.

Tot slot

De zaak is nog niet gedaan, nu de Hoge Raad nog aan zet is om het advies over te nemen of niet. In dat geval zou er voor de betrokken werknemers mogelijk nog een schadevergoeding inzitten. Wordt vervolgd.

Meer weten?

Het onderwerp flitsfaillissementen komt ook aan bod in tijdens onze Vaktechnische Bijeenkomsten Q2. Wilt u meer weten over VTB 2 of wilt u zich inschrijven? Dat kan hier.

Heeft u – voor nu – vragen over het flitsfaillissement? Neem dan contact op met één van onze gespecialiseerde juristen!