Nadruk op instroom is goed, maar pas op voor verzuim!

23-06-2022  |  Het aantal zieke medewerkers is ongekend hoog. In het eerste kwartaal is het met 6,3% nog nooit zo hoog geweest, volgens het CBS. Een jaar eerder was het nog 4,8%. Opvallend is dat er relatief weinig aandacht is voor deze historisch hoge situatie.

Schaarste aan personeel ongekend hoog

De schaarste aan personeel (met name in bepaalde branches) is enorm inmiddels zijn er meer dan 130 vacatures per 100 werklozen. Bedrijven en instellingen hebben moeite om hun opdrachten en taken uit te voeren. Soms moeten opdrachten worden teruggegeven en er is zelfs een aantal organisaties dat de activiteiten moet beëindigen. Het is dus niet vreemd dat vrijwel alle aandacht hierop gericht is. Wel wil ik ervoor waarschuwen dat niet alle aandacht naar werving en selectie gaat (de ‘voordeur’), terwijl de doorstroom en uitstroom (de ‘achterdeur’) te weinig aandacht krijgen. Hierbij is het goed analyseren van het ziekteverzuim iets wat in de praktijk helaas weinig goed gebeurt.

Opbouw van verzuim

Het begint met het goed beschouwen hoe het verzuim is opgebouwd. Een percentage alleen zegt weinig. Vaak is de vergelijkbaarheid van een percentage al lastig. Er is alleen uitgegaan van werkbare dagen en hoeveel waren dat er? Mocht er een verlofdag worden afgehaald bij een eerste of volgende ziekmelding, enzovoort.

Belangrijker nog is in beeld brengen wat voor verzuim het betreft. Als er bijvoorbeeld een laag verzuimpercentage is met een hoge frequentie (veel kort verzuim), dan vraagt dit om een andere aanpak dan een hoog verzuimpercentage met een lage frequentie (weinig, maar langdurig verzuim).

Aanpak verzuim

Het meest ernstig is veel langdurig verzuim. Dit is de ‘rode vlag’ voor de organisatie. De medewerkerstevredenheid is naar verwachting zeer laag, er is zeer weinig autonomie en men voelt zich niet gesteund door het management. Vaak zijn er relatief veel klachten die samenhangen met psychosociale arbeidsbelasting (burn-out). De nadruk ligt bij de aanpak vrijwel geheel op het curatieve deel (genezen).

Het meest beïnvloedbaar is veel kort verzuim. Vaak is er een probleem met de motivatie en de betrokkenheid. Kenmerkend zijn een hoge werkdruk, een slechte balans in werk en privé en weinig autonomie. Ga vooral snel en regelmatig het gesprek hierover aan met de medewerkers. De nadruk bij de aanpak ligt op een combinatie van het preventieve deel (voorkomen) en het drempelverhogende deel (lastiger maken).

In de situatie van weinig, maar langdurig verzuim is het zaak om te kijken naar de belasting van de functie versus de belastbaarheid van de medewerker(s). Ook kan er sprake zijn van taakonduidelijkheid of weinig autonomie. De nadruk in de aanpak ligt op een combinatie van het curatieve deel (genezen) en het preventieve deel (voorkomen).

Tenslotte kan het binnen uw organisatie zo zijn dat er weinig en veelal kort verzuim is. Niets doen is dan niet aan te raden, maar u kunt zich dan volledig richten op het preventieve deel (voorkomen).