De risk appetite van financiers

17-03-2021 | Verschillende financiers hebben ook een van elkaar verschillend acceptatiebeleid. De ene geldverstrekker keert zich af van risico’s, de ander zoekt risico’s op, weer anderen bewegen daar tussen. Kortom, wat moet u weten over de risicobereidheid – risk appetite – van geldverstrekkers?

Vier klassen van risk appetite (RA)

• RA1 Risico mijdend
• RA2 Accepteert LAAG risico
• RA3 Accepteert HOOG risico
• RA4 Risico zoekend

RA1 Risicomijdend

Bekendste voorbeeld van risicomijdende financiers is de bankensector. In hun kredietverlening aan het bedrijfsleven focussen banken op het beperken van hun risico’s. In de beoordeling zijn historische performance, bewezen concept en voldoende zekerheden belangrijke pijlers.

RA2 Laag risico

Geldverstrekkers die hun oordeel niet uitsluitend op historie baseren, maar óók op andere factoren (geldstroom, algoritmen, object-eigenschappen, onderbouwde groeiverwachting o.b.v. bijvoorbeeld innovatie) accepteren meer risico. Zij beperken hun risico’s onder meer door het vestigen van zekerheden en de directe koppeling van de verstrekte financiering aan activa.

RA3 hoog risico

Geldverstrekkers in deze categorie kijken net als de ondernemer meer naar de kansen dan naar de risico’s. Ze zijn niet direct op zoek naar innovaties, maar zijn daar zeker ook in geïnteresseerd. Men accepteert het ontbreken van zekerheden en zoekt hiervoor compensatie in voorwaarden en tarifering.

RA4 Risico zoekend

Geldverstrekkers die investeren in ondernemingen die nog geen (of nauwelijks) market presence hebben. Betreft nieuwe bedrijven, vaak innovatief. Deze investeerders zijn bereid tot investeren in (innovatieve) start ups als ook in financiering van het naar de markt brengen van nieuwe producten en diensten. De risico zoekende geldverstrekker accepteert een lagere slaagkans in combinatie met een hoge rendementseis.

Tabel risicoprofiel geldverstrekkers

In onderstaande tabel zijn de geldverstrekkers ingedeeld naar hun risicoprofiel. De classificatie is gebaseerd op het primaire gedrag van de meeste geldverstrekkers binnen een groep. Het primaire gedrag van de groep staat vermeld in kolom 1.

Indien er binnen een groep ook verstrekkers zijn met afwijkend gedrag is hún risicoprofiel vermeld in kolom 2: secundair gedrag binnen de groep.  Bijvoorbeeld: de groep direct lenders vertoont voornamelijk “laag risicogedrag”, dus profiel RA2. Er zijn echter ook direct lenders die bewust meer risico nemen (bijvoorbeeld via het verstrekken van een achtergestelde lening). Daarom is bij hen in kolom 2 óók het profiel RA3 vermeld. Dat betekent: RA3 is niet representatief voor de gehele groep, maar komt wel degelijk óók voor.

Tot slot is een kolom incidenteel toegevoegd. Als in deze kolom een risicoprofiel vermeld staat heeft dat betrekking op het feit dat in afwijking van het groepsgedrag er (incidenteel) situaties denkbaar zijn van afwijkend gedrag. Bijvoorbeeld: banken zijn risicomijdend, dus ingedeeld bij RA1. Maar ze verstrekken incidenteel een risicodragende achtergestelde mezzaninelening (een achtergestelde lening waaraan eventueel extra voorwaarden en condities zijn gekoppeld). Dat is RA3.

Toelichting op de classificaties

1. Ondernemer zelf: de ondernemer accepteert het volledige bedrijfsrisico. Zolang u over eigen middelen beschikt heeft u ook niet per se vreemd vermogensverschaffers nodig.
2. Overheid: de subsidie-, fiscale en overige regelingen van de overheid zijn voornamelijk op het hoge risico gericht, mede om het risico voor overige financiers positief te beïnvloeden.
3. FFF: De groep Family, Friends en Fans is heel divers. Over het algemeen is men zo betrokken op de ondernemer dat men een behoorlijk hoog risico accepteert. Maar het kan ook gebeuren dat iemand uit de inner-circle liever géén risico loopt en alleen onder strikte voorwaarden geld ter beschikking stelt (RA2).
4. Investeerders: dit is een brede en gediversifieerde groep met verschillende risk appetite. Gemiddeld is RA3 een goede indicatie. Investeerders zijn zich bewust van hoog risico. Binnen deze groep vindt u zéker ook investeerders die bewust high risk zoeken: bijvoorbeeld verstrekkers van seed capital.
5. Beurs: MKB-beurzen gedragen zij zich “tussen niveau RA2 en RA3. Vanwege hun financieringsproducten hebben wij hen ingeschaald op RA3.
6. Factormaatschappij: hoewel een factormaatschappij in basis risicomijdend is, past in praktijk het factorproduct bij aanzienlijk risico. Een risicovol bedrijf met bevoorschotbare vorderingen past in het investeringsprofiel van een factormaatschappij.
7. Crowdfunding: primair zijn de platforms risicobewust om hun investeerders de mogelijkheid te bieden tegen acceptabel risico te investeren. Veel platforms bieden ook starters en innovators financieringen; daarom is de secundaire classificatie RA3 realistisch voor een behoorlijk aantal platforms. En is er sprake van een equity platform dan is RA4 gedrag van toepassing. Vanwege de diversiteit van de platforms is een zorgvuldige selectie vooraf belangrijk om de eigen kans op succes te maximaliseren.
8. Keten: doorgaans zoeken leveranciers geen risico, vandaar RA2. Dat is het gebruikelijke gedrag in de keten. Sommige leveranciers zijn bereid bewust meer risico te dragen en zelfs bereid tot co-makership overgaan. Dus past in deze groep geldverstrekkers ook RA3 en incidenteel RA4.
9. Direct lender: voor Direct lenders geldt hetzelfde als voor Crowdfunding. Naast de basishouding RA2 zijn er behoorlijk veel Direct Lenders die bewust een hoger risico accepteren: bijvoorbeeld het verstrekken van blanco financieringen of achtergestelde leningen. Deze financiers acteren op niveau RA3. Kies bewust de bij uw profiel passende aanbieder.
10. Leasemaatschappij: Leasemaatschappijen zijn in basis risicomijdend, maar hun product (Lease) schaalt hen in de categorie RA2.
11. Werknemersparticipatie: hoewel het geld dat via een werknemersparticipatie ter beschikking komt formeel risicodragend vermogen is, zijn de werknemers zelf in hun gedrag geen echte ondernemers en classificeren wij hun risk appetite op RA2.
12. Kredietunie: hoewel het beleid van kredietunies risicomijdend (RA1) is, blijkt hun gedrag meer te passen in klasse RA2: men biedt vaak financiering, juist om vervolgens voor de huisbankier nieuwe financieringsruimte te creëren. Het gedrag van de unies in klantbediening is sterk relatiegericht en is daardoor ook aanvullend op het bankgedrag.
13. Bank: banken zijn per definitie risicomijdend. In hun totale producten- en dienstenpakket bieden zij wel enkele meer risico dragende financieringsmogelijkheden (mezzanine, participatie).  Daarom zijn ook RA2 en RA3 vermeld. De gemiddelde MKB-ondernemer komt hiervoor niet snel in aanmerking.

Uw risk rating bepalen

Als u als eigen ondernemer de risicograad (risk rating) van uw eigen bedrijf kent, weet u beter tot welke klasse financiers u zich het beste kunt richten om financiering aan te vragen. Lees dit artikel om uw eigen risicograad, ook wel risk rating, te bepalen.

Bron: Stichting MKB Financiering