Is lenen van de eigen BV een goed idee?

Wil uw klant de reserves die zijn/haar bv niet nodig heeft voor de bedrijfsvoering gebruiken voor privé uitgaven, dan zijn er verschillende mogelijkheden om geld uit de bv te halen.

Dividend uitkeren

Uw klant kan dividend laten uitkeren. Dat kost 24,5% inkomstenbelasting over de eerste € 67.000, en 33% over het meerdere. Heeft hij/zij (red. verder ‘hij’) een fiscale partner, dan wordt pas boven € 134.000 het hoge tarief berekend. Het nettobedrag kan uw klant naar eigen wens besteden en na betaling van de belasting laat de Belastingdienst hen met rust. Althans, voor deze dividenduitkering.

Lenen uit de bv

Er is een mogelijkheid om het geld van de bv voor privéuitgaven te gebruiken zonder dat men direct belasting moet betalen. De bv keert de reserve niet uit als dividend, maar leent uw klant het geld. Het geld blijft eigendom van de bv. Het gevolg is dat hij rente en aflossing moet betalen aan de eigen bv. De rente die hij betaalt is winst voor de bv. De schuld aan de bv geeft de klant aan als een schuld in box 3, of de rente in box 1 voor een eigenwoninglening. Een lening is pas een lening als hij wordt afgelost. Hij moet daadwerkelijk aflossing aan zijn bv betalen.

De verleiding is groot om geen aflossing of rente te betalen. Het is uiteindelijk toch zijn eigen geld? De Belastingdienst ziet dat anders. De klant mag best van zijn bv lenen, maar wel onder zakelijke voorwaarden. Denk aan voorwaarden zoals de eigen bv die zou stellen bij een lening aan iemand anders, of de voorwaarden die een bank stelt. Een lening onder onzakelijke voorwaarden kan worden gezien als een uitkering van de winstreserve, waarover gewoon inkomstenbelasting moet worden betaald. En dat wil uw klant nou juist voorkomen.

Maar wat zijn ‘zakelijke voorwaarden’?

1. Schriftelijke overeenkomst
Een schriftelijke overeenkomst is het eerste waar de Belastingdienst naar vraagt. In die overeenkomst spreekt hij met zijn bv af wat de rente zal zijn en binnen welke termijn de lening wordt afgelost. Uw klant spreekt af welke zekerheden hij de bv verschaft. De overeenkomst moet door uw klant en de bv worden getekend. Is hij zelf directeur, dan tekent hij twee keer: een keer als directeur en een keer als schuldenaar. Een beetje vreemd, maar het moet wel.

2. Rentevergoeding
De rentevergoeding is reëel en marktconform. Uw klant moet een rente overeenkomen die ook tussen partijen die niet met elkaar verbonden zijn zou worden berekend. Het is erg lastig om een vast percentage te noemen. De hoogte van een zakelijke rente is onder meer afhankelijk van de mate van risico die de bv loopt. Vaak wordt aangesloten bij het U-rendement. Dat is de rente op obligatieleningen, bijvoorbeeld staatsobligaties. Die rente is echter vrij laag, omdat het risico laag is. Een lening aan hem is, bezien vanuit de bv, waarschijnlijk riskanter. Daarom wordt het U-rendement verhoogd met een risico-opslag. Hoe hoog die moet zijn hangt van de feitelijke omstandigheden af.

3. Aflossen lening
De lening moet worden afgelost. Zonder aflossing is het immers geen lening. De aflossing moet reëel zijn. Een looptijd van bijvoorbeeld 50 jaar is te lang om reëel te zijn. In de leningovereenkomst wordt vastgelegd op welke termijn de lening moet worden afgelost, in welke bedragen en op welke momenten.

4. Zekerheid van de schuldeiser
Een bank die geld uitleent zal heel vaak een zekerheid eisen van de schuldeiser. De bv zal dat voor de lening ook  aan uw klant moeten doen. Het kan een pandrecht zijn, maar beter is het veel sterkere recht van hypotheek. Hoe sterker de zekerheid, hoe lager de rente. Heeft hij een woning, dan kan hij zijn bv het recht van hypotheek verschaffen. Daarvoor moet hij langs de notaris. Bij minder sterke vormen van zekerheid kan de Belastingdienst de zakelijkheid makkelijker betwisten. De ooit veelgebruikte ‘positieve/negatieve hypotheekverklaring’ is meestal onvoldoende. De schuldenaar zegt daarmee toe op op eerste verzoek van de schuldeiser een hypotheek te vestigen en om aan anderen geen hypotheekrecht te verschaffen.

Het opschrijven van de voorwaarden is niet voldoende. Uw klant moet zich er ook aan houden. Laat hij de afgesproken betaling van rente en aflossing langere tijd achterwege, dan wordt de lening onzakelijk. Een onafhankelijke derde als een bank zou wanbetaling niet accepteren. Uw klant loopt het risico dat de Belastingdienst de lening beschouwt als een winstuitdeling waarover hij inkomstenbelasting moet betalen.

Beoordeling leningaanvraag

Bij het beoordelen van een leningaanvraag zal een bank kijken naar de betalingscapaciteit (het inkomen), de solvabiliteit (samenstelling van het vermogen) en of de geldlener voldoende zekerheden kan stellen. Hoe vreemd het ook klinkt, zijn eigen bv moet dat ook doen. Duidelijk moet zijn dat uw klant genoeg inkomen heeft om de lasten te kunnen betalen en dat hij uiteindelijk in staat is om het geleende terug te betalen. Als de Belastingdienst aannemelijk kan maken dat de klant niet kan terugbetalen, dan zal hij stellen dat de gelden zijn bv definitief hebben verlaten. Het uitgeleende bedrag is verdwenen, en de bv lijdt een niet aftrekbaar verlies. Uw klant krijgt als aandeelhouder een aanslag inkomstenbelasting over het geleende bedrag.

Lenen voor de eigen woning

Uw klant kan zijn woning financieren met een lening van de eigen bv. Het is ook mogelijk om een bestaande lening bij een bank om te zetten in een lening van de bv. Voordeel is dat de rente niet naar een derde gaat, maar naar zijn eigen bv. De rente voor de financiering van zijn woning (aankoop, onderhoud en verbetering) is aftrekbaar. De bv moet de ontvangen rente bij de winst tellen.

De betaalde rente is alleen aftrekbaar als uw klant afspreekt dat de lening in niet meer dan 360 maanden volgens een annuïtair schema naar nul wordt afgelost. Hij moet dat ook daadwerkelijk doen. Minder aflossen mag, maar dan is de rente niet meer aftrekbaar. Heeft hij vóór 2013 een aflossingsvrije lening afgesloten voor zijn woning, dan mag de nieuwe lening bij de bv ook aflossingsvrij zijn. Hij moet dan wel maatregelen treffen om de lening na het einde van de looptijd te kunnen aflossen.

Lenen aan kinderen

Veel ouders willen hun kinderen graag helpen om in deze dure tijden een woning te bemachtigen. Voor hen kan de eigen bv als bank van lening dienen. Hierbij is net zo goed van belang dat de voorwaarden voldoende zakelijk zijn. Te lage rente en/of een irreële aflossingseis kunnen leiden tot een schenking aan de kinderen. Zij moeten schenkbelasting betalen, ook al is de bv de schenker. Omdat de bv die schenking alleen maar doet omdat uw klant als aandeelhouder dat wil, wordt de schenking eerst bij hem als inkomen belast. Zijn kind betaalt schenkbelasting. Het zal duidelijk zijn dat deze gevolgen vermeden moeten worden.

Een geldlening en een rekening-courantschuld

Een rekening-courantverhouding is kortlopend en heeft geen vaste bedragen en geen vaste aflossingen. Het bedrag fluctueert, het kan zowel positief als negatief zijn. Het krediet heeft vaak een maximum. Een rekening-courantverhouding kan handig zijn om betalingen die de aandeelhouder voor de bv doet, of andersom, te verrekenen. Het is verstandig om de voorwaarden in een overeenkomst vast te leggen. Een geldlening is een vast bedrag dat in een vastgestelde periode moet worden terugbetaald.

Bijschrijven rente

De rente die op een lening van de bv moet worden betaald wordt soms ‘bijgeschreven’. De rente wordt niet betaald, maar schuldig gebleven aan de bv. Meestal wordt dit bedrag toegevoegd aan de rekening-courantschuld. Het is beter om de rente daadwerkelijk te betalen. Bijschrijving kan, maar alleen als de betaling van het bijgeschrevene mogelijk is en onder reële voorwaarden. Zijn die er niet, dan ziet de Belastingdienst de bijgeschreven rente als een belaste uitdeling van winst. Is het een lening voor de eigen woning, dat is de rente over de bijgeschreven rente niet aftrekbaar.

Wet excessief lenen

Met ingang van 2023 is een maatregel ingevoerd die het lenen van de bv minder aantrekkelijk moet maken. Is de stand van de lening op 31 december 2024 meer dan € 500.000, dan wordt het meerdere direct belast. Voor deze grens telt een lening voor de eigen woning niet mee, maar alleen als uw klant aan de bv het recht van hypotheek heeft gegeven. Dat kan alleen via de notaris. Dit geldt dan weer niet voor leningen van vóór 2023. Daarvoor is geen hypothecaire inschrijving nodig. Het invoeren van een absolute drempel van € 500.000 betekent niet dat leningen onder dat bedrag vanzelf ‘veilig’ zijn. Voor deze leningen blijft de zakelijkheid onverkort van belang.

Tot slot

Lenen van de eigen bv is heel populair. Het is veilig als uw klant voldoet aan de eis dat de verhoudingen zakelijk zijn en dat de voorwaarden goed zijn vastgelegd. Wil hij geen risico’s lopen, dan is het verstandig om deskundig advies in te winnen. Heeft u naar aanleiding van dit artikel nog vragen of opmerkingen? Neemt u dan contact met ons op, we staan u graag te woord.