Sociale verzekeringsplicht voor de DGA

In de praktijk blijken nog veel misverstanden te bestaan over het antwoord op de vraag of een DGA verplicht verzekerd is voor de werknemersverzekeringen. In dit artikel geven we een aantal handvatten voor de beantwoording van deze vraag en een handig stroomschema.

Hoofdregel

Als hoofdregel zijn alle werknemers in Nederland verzekerd voor de werknemersverzekeringen. Ook een DGA kwalificeert als werknemer van zijn BV. Tussen de DGA en zijn BV bestaat doorgaans immers een arbeidsrelatie waaruit voortvloeit dat de DGA arbeid verricht ten behoeve van de BV en de BV is daartegenover verplicht om loon te betalen.

Naast deze criteria is het ook van belang dat sprake is van een gezagsverhouding tussen de BV en haar DGA. Sinds een aantal jaren oordeelt de Hoge Raad, de hoogste rechter in Nederland, over de aanwezigheid van een gezagsverhouding. De Hoge Raad kiest daarbij een formele benadering en heeft geoordeeld dat steeds sprake is van een gezagsverhouding. De DGA wordt immers door de aandeelhoudersvergadering benoemd en kan door diezelfde vergadering ook worden ontslagen. Dat de DGA zowel de aandeelhouder als de bestuurder is, is vanwege de formele benadering niet van belang. Uit het voorgaande volgt dat een DGA slechts dan niet als werknemer van de BV kwalificeert als voor de werkzaamheden geen vergoeding is overeengekomen.

Uitzondering

In de sociale verzekeringswetten zijn echter een aantal uitzonderingen op de hoofdregel opgenomen. Eén van die uitzonderingen heeft betrekking op de DGA. In de sociale verzekeringswetten is echter geen definitie opgenomen van het begrip DGA. Deze definitie staat wel in de Regeling aanwijzing directeur-grootaandeelhouder 2016. De in de praktijk voorkomende misverstanden kunnen voor een deel worden verklaard doordat de voornoemde regeling andere uitgangspunten hanteert dan de regeling die voor 2016 gold.

Sinds 2016 is kort samengevat sprake van een DGA als deze:

1. bestuurder is van een vennootschap waarin hij, alleen of samen met zijn echtgenoot, een zodanig aantal aandelen houdt dat hij niet tegen zijn wil kan worden ontslagen;
2. bestuurder is van een vennootschap waarin hij, samen met bloed- of aanverwanten tot en met de derde graad meer dan 2/3e van de uit te brengen stemmen vertegenwoordigt, zodat zij over het ontslag van de bestuurder kunnen besluiten;
3. bestuurder is van een vennootschap en samen met alle andere bestuurders alle aandelen houdt en alle aandeelhouders nagenoeg in gelijke delen in het kapitaal van de vennootschap deelnemen.

Voorgaande criteria gelden ook als de DGA de aandelen in een vennootschap houdt via een persoonlijke holding.

Praktijk

Uit een recente uitspraak van het gerechtshof in Amsterdam blijkt dat het antwoord op de vraag of sprake is van verzekeringsplicht ingewikkeld is bij holdingstructuren. Vaak wordt dan tussen de holding en de dochtervennootschap een zogenoemde managementovereenkomst gesloten op basis waarvan de DGA als bestuurder gaat functioneren van de dochtervennootschap.

In een dergelijke situatie lijkt geen sprake van sociale verzekeringsplicht. De DGA kwalificeert immers als zodanig ten aanzien van zijn relatie met de persoonlijke holding. Met de dochtervennootschap is hij niet zelf een relatie aangegaan, maar bestaat deze tussen de holding en de dochtervennootschap.

Het hof gaat in die zaak echter na of de tussen de holding en de dochtervennootschap gesloten managementovereenkomst als arbeidsovereenkomst kan worden aangemerkt. Het hof doet dat door na te gaan of in de relatie tussen de DGA en de dochtervennootschap wordt voldaan aan de volgende criteria:

1. Er wordt loon betaald.
2. De werknemer (lees: DGA) moet de arbeid persoonlijk verrichten.
3. Er is sprake van een gezagsverhouding.

In bovenstaande casus oordeelde het hof dat aan deze criteria werd voldaan. De bestuurders waren “vanwege hun persoonlijke kwaliteiten, visie en ideeën” onmisbaar binnen de BV. Verder was er een gezagsverhouding omdat de bestuurders hun werk deden onder het gezag van de algemene vergadering van aandeelhouders.

Om het overzichtelijk te maken, een handig stroomschema als hulpmiddel bij het bepalen of sprake is van verzekeringsplicht.

…

.